GHOR is als onderdeel van de Veiligheidsregio een cruciale crisisfunctionaliteit

19 mei 2023

Binnen het Veiligheidsberaad is de Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio (GHOR) één van de portefeuilles. Sinds 1 december 2022 is Roelof Bleker (voorzitter van de Veiligheidsregio Twente) portefeuillehouder GHOR en voorzitter van de bestuurlijke adviescommissie GHOR van het Veiligheidsberaad. Een gesprek met de nieuwe portefeuillehouder over het grote belang en de kracht van de GHOR.

Wat is de kracht en de toegevoeg­de waarde van de GHOR?

Roelof Bleker, portefeuillehouder GHOR: “De GHOR is in het leven geroepen om de geneeskundige hulp­verlening te coördineren, in situaties waarin de individuele zorgverleners het werk alleen niet goed aan kunnen. Dit is het geval bij rampen en crises en de voorbereiding daarop. De GHOR is een verplicht onderdeel van iedere Veiligheidsregio. De operationele leiding is belegd bij de directeur Publieke Gezondheid. Hij/zij is tevens directeur van de GGD. De toegevoegde waarde is duidelijk: coördineren bij incidenten.”

“De kracht van de GHOR zit in een goed afgestemd netwerk van veiligheids- en zorgpartijen en openbaar bestuur. De unieke meerwaarde van de GHOR is het ketenoverstijgende beeld en het grote netwerk van partners en instellingen in het zorg- en veiligheidsdomein. De speerpunten van de GHOR zijn gericht op risicobeheersing, crisisbeheersing en informatiemanagement. De GHOR draagt bij aan een actueel overzicht van beschikbaarheid en toegankelijkheid van de zorgketen en deelt deze infor­matie met alle betrokken crisispartners. Door te zorgen dat betrokken organi­saties (regionaal, nationaal, publiek en privaat) naadloos kunnen opschalen van dagelijkse naar grootschalige hulp­ verlening, beperkt de GHOR zoveel als mogelijk de gezondheidsschade bij een ramp of crisis.”

In de contourennota Versterking Crisisbeheersing en Brandweerzorg is een stevige rol weggelegd voor de GHOR. Wat houdt de rol precies in?

Roelof Bleker: “Geneeskundige hulp­ verlening in het kader van de rampen­ bestrijding en crisisbeheersing en de voorbereiding daarop zijn wezenlijke onderdelen van de publieke veiligheids­taken. De GHOR, als onderdeel van de Veiligheidsregio en onder aansturing van de directeur Publieke Gezondheid (DPG), vervult hierin een onafhankelijke en noodzakelijke regiefunctie. De GHOR en de DPG zijn en blijven dan ook een essentieel onderdeel van de publieke veiligheid.”

“Het Veiligheidsberaad is dan ook van mening dat de GHOR een cruciale crisisfunctionaliteit is. Daarmee is het een taak van de Veiligheidsregio, onder aansturing van de DPG en onder bestuurlijke verantwoordelijkheid van de voorzitter Veiligheidsregio. De DPG heeft daarin een onafhankelijke verbindende rol, vanuit diens verantwoordelijkheid voor zowel de publieke gezondheid als de crisisbeheersing. Daarmee is de DPG de centrale publieke functionaris in de Vei­ligheidsregio ten aanzien van coördina­tie en afstemming tussen het complexe zorgveld en de andere multidisciplinaire crisispartners, alsmede in de advisering naar de voorzitters veiligheidsregio’s en burgemeesters. Geneeskundige hulp bij crises is een publieke taak en moet dat blijven.”

In de contourennota Versterking Crisisbeheersing en Brandweerzorg wordt ook gesproken over de introductie van het zorgrisico­profiel. Wat houdt dit in?

Roelof Bleker: “Als onderdeel van de bredere risicobeoordeling van de Veiligheidsregio is het zorgrisicoprofiel voor de DPG en de GHOR een belangrijk nieuw instrument dat is opgenomen in de contourennota. In het zorgrisicopro­fiel worden de dominante (boven)regi­onale risico’s beschreven in het kader van geneeskundige hulpverlening naar scenario’s/capaciteiten voor de gehele geneeskundige keten. Dit zorgrisicoprofiel geeft de DPG een stevige positie in de borging van het publieke belang van veiligheid. Het zorgrisicoprofiel wordt zo actueel mogelijk gehouden en minimaal tweejaarlijks herzien. De verantwoorde­lijkheid voor de totstandkoming van dit zorgrisicoprofiel ligt bij de DPG/GHOR en wordt door de DPG afgestemd in het Regionaal Overleg Acute Zorgketen (ROAZ). De DPG heeft als hoofd GHOR de verantwoordelijkheid dit proces te bewaken, belemmeringen te signaleren en het bestuur van de Veiligheidsregio hierover te adviseren.”

Over de DPG gesproken. Wat maakt de rol van de DPG zo belangrijk bij crises en rampen?

Roelof Bleker: “De DPG is verantwoor­delijk voor zowel de GGD als de GHOR. Hiermee komen bij rampen en crises de processen rondom publieke gezondheid en opgeschaalde acute zorg samen. De DPG heeft daarmee overzicht en kennis van de zorgketen zowel in de koude als de warme fase. Vanuit deze positie kan zij/hij bestuurlijk eenduidig adviseren vanuit het publieke belang bij rampen, risico’s en crises. Dit is uniek en effici­ënt. Voor de voorbereiding op een crisis zit de DPG vanuit haar/zijn bewakende en adviserende rol zowel in de functio­nele kolom van de zorg aan de tafel van het Regionaal Overleg Acute Zorg, als in de algemene kolom naar het bestuur en de directie van de Veiligheidsregio.”

Hoe ziet u als de portefeuille­houder GHOR de toekomst van de GHOR?

Roelof Bleker: “De GHOR vertegenwoor­digt de zorg als onderdeel van de alge­mene crisisbeheersingsstructuur. Er is vrijwel geen crisis denkbaar, waarbij er geen risico bestaat voor de gezondheid van burgers, of waarbij de zorg zelf niet getroffen kan worden. De risico’s die hieruit voortvloeien vragen specifieke aandacht in de crisisrespons.

Daarnaast is er een toenemende complexiteit in rampen en crises te zien, maar ook in de samenleving zelf. Multidisciplinaire afwegingen worden daarom steeds belangrijker. Aandacht voor ‘publieke gezondheid en opge­schaalde acute zorg’ mag daarbij niet ontbreken. De verbindende, adviseren­ de en bewakende rol van de GHOR zal daarom in de toekomst belangrijker wor­den. De dienstverlening van de GHOR moet daarom verder verstevigd worden, onder andere door het in kaart brengen van het zorgrisicoprofiel in regio’s.

Verder is de GHOR momenteel in gesprek met zorg- en crisispartners om elkaars rollen en taken verder te verduidelijken voor een optimale samen­werking. De rol van de GHOR wordt in de toekomst steeds belangrijker met het oog op de toenemende complexiteit van een crisis.”

Bron: Veiligheidseditie van het Nederlands Genootschap van Burgemeesters