Waarvoor is de GGD verantwoordelijk bij de opvang van vluchtelingen?

12 oktober 2022

“Als projectleider publieke gezondheidszorg asielzoekers (PGA), werd ik al snel betrokken bij het projectteam van de GGD GHOR Zuid-Holland Zuid dat vanuit onze gezamenlijke crisisorganisatie werd opgezet voor de coördinatie van zorg voor de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne”, legt Aniek Ennen, projectleider GGD Vluchtelingen en CNO, haar betrokkenheid uit.

Van crisis naar projectteam

Ging het afgelopen voorjaar alleen nog om Oekraïense vluchtelingen die in onze regio opgevangen werden, inmiddels is daar ook de Crisisnoodopvang (CNO) bijgekomen voor vluchtelingen die niet opgevangen konden worden door het COA. Ook de werkvorm is veranderd. Het gezamenlijke projectteam met de GHOR komt één keer per week bij elkaar. Aniek is de liaison voor de GGD in de projectgroep en brengt zaken in het overleg vanuit de ‘eigen’ GGD-projectgroep. Deze bestaat uit vertegenwoordigers van:

• technische hygiënezorg,
• infectiepreventie,
• infectieziektebestrijding,
• coronavaccinaties en
• psychosociale hulpverlening.

Ook Jong JGZ – hoewel geen onderdeel van GGD ZHZ – neemt deel aan het overleg. Het projectteam coördineert en organiseert de zorg voor deze vluchtelingen in de regio, waarmee de druk op de zorg zo laag mogelijk wordt gehouden en de zorg efficiënt wordt ingezet.

Richtlijnen voor de opvang

“Het is aan mij om in het algemeen alle taken van de GGD binnen de vluchtelingenopvang te overzien en hier lijn in aan te brengen. Zo werden er richtlijnen vastgelegd voor de gemeentelijke opvang Oekraïners (GOO). In onze regio hebben we op dit moment 15 gemeentelijke opvanglocaties en een centrale crisisnoodopvang en 3 CNO-locaties voor vluchtelingen die niet meer terecht kunnen bij het COA.”

Voor de PGA zijn de GGD-taken vastgelegd. In onze regio geldt dat voor de AZC’s in ‘s-Gravendeel en Gorinchem. Voor de opvang van Oekraïners werden landelijk aanpassingen gedaan. Aniek: “De gedachte was dat de opvang niet zo lang zou duren en dat het daarom iets minder uitgebreid ook wel kon. Seksuele gezondheid en gezondheidsvoorlichting/preventie werden daarom voor deze groep geschrapt. Inmiddels, nu de groep hier dus langer verblijft en niemand weet hoe lang dit nog gaat duren, komt er vraag naar meer, bijvoorbeeld naar voorlichting over seksuele gezondheid. Ook wordt er door onze COVID-organisatie al vanaf het begin niet alleen voorlichting over vaccineren gegeven, maar ook over gezond leven. De afdeling Gezondheidsbevordering van de GGD is hier (nog) niet bij betrokken.

“Daar kwam dus deze zomer nog een nieuwe groep bij: asielzoekers voor wie bij het COA geen plek is. Zij worden tijdelijk door gemeenten in de regio opgevangen in de CNO. “Voor deze opvang doen wij de inspecties en adviseren we op het gebied van infectieziekten. Ook gaan we op termijn aan deze groep vaccinaties aanbieden, maar daarbij stopt het.”

TBC

Een infectieziekte die onder de laatste groep gescreend wordt, is TBC. Aniek: “GGD ZHZ heeft afspraken met Rotterdam-Rijnmond. Die zijn de uitvoerder hiervan, hebben contact met de locaties en vragen gegevens op over welke mensen getest moeten worden. Dat hangt van het land van herkomst af. Is de incidentie in een land hoger dan 50/100.000 dan kom je in aanmerking voor screening. GGD Rotterdam-Rijnmond zoekt dan helemaal uit of het echt nodig is. De screening van personen van 18 jaar of ouder gaat met een röntgen-thoraxfoto. In principe geldt dit voor iedereen die van plan is langer dan drie maanden in ons land te blijven. We hebben de aanvullende afspraak dat bij klachten die passen bij open-tbc direct gemeld wordt. De overigen gaan volgens afspraak. Voorwaarde hiervoor is wel dat men een vluchtelingennummer heeft. Ook wordt op onze locaties een BCG-vaccinatie aangeboden. Regelmatig heb ik hierover contact met Rotterdam-Rijnmond. Dat was al vanuit de publieke gezondheidszorg asielzoekers (PGA) en geldt nu ook voor de CNO. Oekraïense vluchtelingen worden hierin niet meegenomen.”

Doel van het project: PG-taken bewaken

“Alle professionals in onze groep pakken hun eigen taken op. Mijn rol is niet om de inhoud in te gaan, maar om het overzicht te behouden, te kijken wat er gebeurt en waar de GGD op in/kan/moet spelen. Daarnaast houd ik het overzicht over de financiën.”

Toolbox tbv opvang

Tweewekelijks is er een overleg met terugkoppeling van de activiteiten, bespreken van knelpunten en het maken van afspraken. Aniek: “Verschil met de PGA is dat ik geen direct contact met locatiemanagers heb. Die rol ligt bij de Veiligheidsregio. Voor de GGD is het belangrijk om te weten of en wanneer de vorm van opvang verandert. Dat betekent iets voor onze taak op het gebied van voorlichting en gezondheidsbevordering. Op dit moment zijn we een toolbox aan het ontwikkelen waarin de locatiemanagers alle informatie van de GGD zelf overzichtelijk kunnen terugvinden.”