Kloof verkleinen en samenwerking GGD en GHOR versterken

09 december 2025

Tijdens crises moeten GGD en GHOR elkaar blindelings weten te vinden. Dat vraagt niet alleen om structuur, maar vooral om elkaar kennen en begrijpen, zegt Joost Verschuuren, sinds februari adviseur crisisorganisatie en OTO (opleiden, trainen en oefenen) bij de GGD. ‘Tijdens Corona werd duidelijk hoe groot de druk kan zijn. Er was nauwelijks tijd om te begrijpen hoe de ander werkt. Die kloof willen we graag verkleinen om de samenwerking sterker te maken.’

Tien jaar werkte Joost bij gemeenten als adviseur crisisorganisatie, openbare orde en veiligheid. ‘Voorbereiden, oefenen en collega’s enthousiast maken, dat vind ik mooi. Na tien jaar wilde ik mijn ervaring breder inzetten. Van de GGDGHOR had ik nog geen duidelijk beeld, maar mijn kennis van crisisstructuren en algemene begrippen als GRIP, ROT en CoPI hielp me om snel in te stappen.’

Samen één organisatie

Zuid-Holland Zuid is uniek met één geïntegreerde GGDGHOR-crisisorganisatie. Versterking van die structuur lag door Corona lange tijd stil, maar krijgt nu een stevige impuls. Samen met Sandra van der Hoogt van de GHOR werkt Joost aan een compleet plan dat alle losse onderdelen sinds 2018 bundelt.

Kernprocessen

Tot zover de vorm, over naar de inhoud. De GGD is wettelijk verantwoordelijk voor vier crisisprocessen binnen de publieke gezondheid:

• psychosociale hulpverlening,
• infectieziektebestrijding,
• gezondheidsonderzoek na rampen en
• medische milieukunde.

Joost zorgt dat collega’s klaarstaan voor inzet en dat opleiden, trainen en oefenen goed georganiseerd zijn. Voor 2026 ligt een integraal GGD-GHOR OTO-jaarplan klaar, met daarin een concrete planning die, nog meer dan voorgaande jaren, gezamenlijk is ingericht. Dit met de centrale gedachte: als medewerkers van beide organisaties elkaar vaker in de voorbereidende fase zien, wordt de onderlinge samenwerking in de acute fase vanzelf sterker.’ Een concreet voorbeeld van zo’n gezamenlijke activiteit is dat OvD-G’s gecoördineerd door de GHOR komend jaar een specifieke training krijgen in psychosociale hulp die wordt gecoördineerd door de GGD. Zo kunnen we direct handelen, totdat de collega’s van Slachtofferhulp er zijn. Bijvoorbeeld door eerste contacten te leggen met slachtoffers en andere hulpdiensten.

Kloof dichten

En dat is belangrijk. Voor Joost zit een belangrijk deel van de winst namelijk juist in het begrijpen van elkaars cultuur: ‘De GHOR wordt gezien als acuut en actiegericht: gas geven’, licht hij toe. ‘De GGD als analytischer: eerst onderzoeken, dan uitvoeren. Dat verschil moet je niet wegpoetsen, maar benutten. Daarvoor moet je elkaar kennen. Gedrag is minstens zo belangrijk als structuur. Daarom stel ik mij als beleidsadviseur nieuwsgierig op. Ik stel aan iedereen vragen en luister goed naar de antwoorden. Ik probeer met name op basis daarvan de toekomstige richting verder vorm te geven’ Dit is bijvoorbeeld ook de reden dat Joost zelf een dag per week op kantoor bij de GHOR en de Veiligheidsregio werkt: ‘Dat is heel prettig en werkt goed om informatie en gedachten snel met de samenwerkingspartners uit te wisselen.’

– Joost Verschuuren

Structuur

Wat de structuur betreft: vier nieuwe deelprocesplannen van elk zo’n ongeveer achttien pagina’s geven nu overzicht en duidelijkheid. Bij psychosociale hulpverlening zijn bijvoorbeeld veel partners betrokken. Zoals de gemeente, Slachtofferhulp Nederland en maatschappelijk werk. Het deelprocesplan beschrijft welke partner welke precieze taken heeft. Infectieziektebestrijding zit dicht aan tegen de dagelijkse werkzaamheden van de GGD, maar ook daar is nog wel enige winst te behalen, vooral door aan de hand van de BOB-aanpak – beeldvorming, oordeelsvorming en besluitvorming – efficiënter en gedisciplineerder te overleggen, zodat er meer overzicht ontstaat.

Bij gezondheidsonderzoek na rampen belichten we de meerwaarde van de GHOR en betrekken we ze er vroeg bij, zodat ze hun inzet beter kunnen voorbereiden en structureren. Bij medisch milieukunde draait veel om de kennis van de gezondheidskundige adviseur gevaarlijke stoffen – GAGS – die we daar de ruimte voor geven. Ik hoor dat collega’s heel blij zijn met de crisisprocessen en dat het zorgt voor overzicht.’

Versterken

In september ging ook het eerste bestuurlijke plan van aanpak voor de versterking van de samenwerking naar de directies van GGD en GHOR. Joost: ‘De reacties waren enthousiast. Dat plan is de basis voor 2026. Een van de belangrijke volgende stappen is verdere uitwerking van een gezamenlijke visie. Waar staan we voor? Wat verwachten we van onze mensen? Welke operationele stappen in de voorbereidende fase moeten we hiervoor gaan zetten? Dat leggen we samen vast. De goede wil en de kwaliteiten van onze mensen vormen een uitstekende basis om de samenwerking verder te versterken.’