onbegrip

Thuiszorg loopt tegen onbegrip aan, maar kent ook succesverhalen

Als verpleegkundige wil je onder alle omstandigheden goede zorg verlenen. Ook in deze corona tijd. “Mijn zusterhart huilt dan ook als we cliënten moeten afbellen, omdat we helaas door te weinig capaciteit niet langs kunnen komen.” Louise Boer, wijkverpleegkundige bij Zorgorganisatie Aafje, vertelt haar verhaal.

Onbegrip “Terugkijkend naar de 1e golf en vergelijkend met de huidige situatie, ofwel de 2e golf van de coronacrisis, zien we een wezenlijk verschil. Zowel in de uitstroom van patiënten vanuit het ziekenhuis (die waren er tijdens de 1e golf minder) als de reacties van onze cliënten en/of hun mantelzorgers. Het is natuurlijk niet fijn als je zorgmoment niet door kan, dat begrijpen wij ook. Maar onze bestaande klanten reageerden in het voorjaar meer begripvol.”

Overzicht zorgzwaarte cliënten in stoplicht kleuren

Louise: “Tijdens de 1e golf kregen wij vanuit Aafje de opdracht ons cliëntenbestand inzichtelijker te maken qua zorgvraag. We hebben gebruikt gemaakt van een soort stoplichtmodel. De kleur groen betekent: de zorg kan een dag of twee overgeslagen worden, maar niet langer vanwege medische problemen die hieruit voort kunnen komen. Oranje: de mantelzorgverlener(s) zo veel mogelijk inzetten om zorg over te nemen. En de kleur rood staat voor: noodzakelijke zorg bij cliënten die niet of nauwelijks zelf iets kunnen en waar vooral verpleegkundige handelingen verricht moeten worden. Ik werkte in die tijd als leerling verpleegkundige in Zwijndrecht en daar hadden we weinig ‘groene’ cliënten. We hebben destijds de ‘oranjes’ geïnformeerd dat we mogelijk de zorg moesten afbouwen. Gelukkig is dat niet nodig geweest. Ook omdat we toen een aparte COVID-route hadden lopen. In de loop van de zomer nam het aantal besmettingen af en werd de COVID-route stopgezet. Met in ons achterhoofd dat het wel weer zou toenemen.”

“In Dordrecht zijn tijdens de 1e golf medewerkers van Aafje besmet geraakt met COVID. Na de zomer ben ik als verpleegkundige in Dordrecht aan de slag gegaan. Gelukkig hebben we nu weinig zieke collega’s. De eerder genoemde COVID-route is in de 2e golf opgenomen als regulier werk. Van te voren is vanuit het management de vraag bij de wijkverpleegkundigen neergelegd om in ieder team te peilen hoe het team erin stond om coronaklanten in het eigen team te gaan verplegen. Dit werd overwegend positief ontvangen en op de knelpunten zijn acties gezet, zoals een scholing voor het aan- en uittrekken van PBM en werd er een protocol specifiek voor de thuiszorg ontwikkeld. Zo zijn we het gaan oppakken na de zomer. Tot op heden loopt het ook prima.”

Weinig begrip

“Door corona merken we wel dat er minder flexwerkers zijn”, geeft Louise aan. “Er hoeven maar één of twee collega’s ofwel thuis in quarantaine te zitten (door o.a. zieke familieleden) als wel vakantie te hebben en we hebben direct een probleem. Dan komt het voor dat we helaas cliënten moeten afbellen. Dit is natuurlijk het laatste wat je doen wilt, maar als je domweg niemand hebt om er naartoe te sturen, sta je met je rug tegen de muur en kan het niet anders dan dat je zorgmomenten moet gaan afzeggen. Dan merk je soms weinig begrip bij cliënten of hun mantelzorgers. We krijgen vaak te horen: ‘Ik vind dat mijn ouder/partner gewoon goede kwaliteit van zorg moet krijgen’. Daar zijn we het helemaal mee eens! Alleen in zo’n noodsituatie kan het niet anders. We kunnen dan niet iedereen helpen.”

“Het lastige is dat er al veel meer van mantelzorgers wordt gevraagd. Ze werken thuis, er is onzekerheid over je baan en iedereen wordt corona ‘zat’. Dat resulteert sneller in frustraties. Als dan ook nog blijkt dat je meer voor je vader of moeder ‘moet’ gaan doen of je krijgt te horen dat er even geen zorgpersoneel is, resulteert dat in weinig begrip vanuit de mantelzorgers. Al horen we natuurlijk ook wel positieve verhalen”, merkt Louise op, “maar dat komt vooral voor bij de mensen die alleen wonen, weinig zorg nodig hebben en wel even kunnen overslaan. Zij geven aan dat het wel even kan wachten en zijn meer begripvol.”

Thuiszorg medewerkers komen ook bij cliënten met COVID. En dat vraagt veel van ze.
Louise: “Ik ben vrij nuchter en ben wel wat gewend op het gebied van stress, druk en plotselinge situaties vanuit voorgaande (internationale) stages. Dus ik ben niet zo snel ergens van onder de indruk. Maar wij hebben ook kwetsbare collega’s of collega’s met een familielid in de risicogroep. Die stonden niet te springen naar ‘Corona cliënten’ te gaan. Gauw genoeg hadden wij door dat dit onderdeel werd van de zorg. We zijn veel met elkaar in gesprek gegaan over zaken waar je tegen aan zou kunnen lopen en wat je eng vindt. Regelmatig wordt er geëvalueerd hoe we er als team in staan. We hebben het gebruik van de PBM goed uitgelegd. Dat was even onwennig, maar nu weten we wat te doen met COVID cliënten. We hebben een protocol en die houden we aan.“

Maatregelen in acht nemen

“In de thuiszorg heb je weinig controle over wat de cliënten overdag doen. In het begin werden de maatregelen niet altijd goed nageleefd en was er familie op bezoek wanneer wij de zorg kwamen verlenen. Als we daar iets van zeiden dan leverde dat ook vaak negatieve reacties en weinig begrip op. Aafje heeft cliënten op een gegeven moment een brief gestuurd om toch echt vooraf door te geven hoe hun gezondheid betreft COVID is, zodat we niet voor verassingen komen te staan als we bij hen thuis komen. We moeten de cliënten vertrouwen en soms wordt dat vertrouwen beschaamd.”

Je gaat gewoon

“Waarom ga je naar cliënten met COVID? Is een vraag die ik vaak krijg”, besluit Louise haar verhaal, “je zusterhart spreekt en je weet dat het niet anders kan en je gaat gewoon. Als je in de zorg werkt, wil je altijd dat er zorg is voor de mensen, je bent tenslotte niet voor niets de zorg in gegaan. Onder alle omstandigheden, maar als het even niet kan, dan slapen wij daar ook slecht van. Dat doet je echt wel wat!”

Gerelateerde artikelen

GHOR Zuid-Holland Zuid
Prof. Kohnstammlaan 10
3312 KL  Dordrecht

GHOR in beweging