Snel schakelen, agenda’s en mensen vrij maken en allemaal een stapje harder lopen

01 april 2022

“De opdracht aan team Bevolkingszorg was om in Zuid-Holland Zuid binnen enkele weken tweeduizend opvangplekken te realiseren voor mensen die Oekraïne ontvluchten. Toen ging het in de slipstream ook voor ons als GHOR ineens heel hard en was het snel schakelen, agenda’s en mensen vrij maken en allemaal een stapje harder lopen om de opvang en zorg voor mensen die het al zo moeilijk hebben zo goed mogelijk te organiseren.” Anouk van Galen en Tamara Schiedon vertellen hoe dat er in de praktijk uitziet.

“De eerste melding die ons al heel vlot bereikte had betrekking op een Nederlands bedrijf met een vestiging in Polen dat al met vluchtelingen onderweg was naar Zuid-Holland Zuid”, vertelt Anouk. “Met collega’s van de GGD en de brandweer zijn we de beoogde opvanglocatie gelijk gaan controleren. op brandveiligheid, gezondheid en leefbaarheid. Vaak gaat het bij opvang om kantoorpanden. Omdat die niet zijn ingericht op overnachtingen zijn er risico’s die betrekking hebben op onder meer legionella en ventilatie, maar bijvoorbeeld ook op een gebrek aan privacy. In zo’n ruimte met veel mensen hoor je altijd wel wat en mis je al snel gelegenheid om je even terug te trekken. Daarom wordt ook goed gekeken naar locaties waar mensen eventueel langere tijd kunnen verblijven.”

Drive

“In de opvang richt ik me voornamelijk op samenwerking met de huisartsen om de juiste zorg te kunnen bieden”, vult Tamara aan. “De samenwerking was al goed en is tijdens de Coronacrisis alleen maar verder verbeterd. Huisartsen hebben het mede door Corona, het huidige griepseizoen en ziekte onder het eigen personeel nog steeds druk. Dat maakt het helemaal prachtig om te zien dat zij en hun praktijken ontzettend gemotiveerd zijn en de drive hebben om ook nu weer de schouders eronder zetten en het allemaal te regelen. Eén van de manieren om dat te doen komt voort uit de suggesties van het Huisartsen Crisisteam om gepensioneerden en waarnemers te benaderen met de vraag of zij bij kunnen springen. Daar kregen we hele enthousiaste reacties op waardoor we al snel een aantal extra huisartsen konden inzetten. Dat gebeurt voor een deel bij de opvanglocaties, voor een deel nemen de extra krachten plaats in de huisartsenpraktijk om daar de huisartsen te ontlasten. Eén van de gepensioneerde huisartsen was uit eigen beweging al naar een grote opvanglocatie in Utrecht gegaan om te bekijken hoe het daar geregeld is. Deze huisarts weet veel over Oekraïne en vindt het vanzelfsprekend om zijn kennis beschikbaar te stellen. Zo hebben we al heel wat successtory’s. In een gemeente verdeelden drie praktijken onderling heel snel vluchtelingen over hun praktijken. Mij nemen ze mee in hun groepsapp, zodat de lijntjes kort zijn en we heel snel informatie kunnen uitwisselen.”

Huisartsen leggen patiënten informatie vast in elektronisch patiëntendossiers. Het zogenoemde microHIS, een webbassed variant op één van de huisartseninformatiesystemen die hierbij gebruikt worden, is gratis ter beschikking gesteld door Dedalus. “Dit bedrijf ging zonder twijfel gelijk aan de slag om te helpen. Op één grote locatie is microHIS al in gebruik genomen en op twee andere grotere opvanglocaties zijn we dit nu ook aan het regelen. Zo kan een huisarts op de locatie vluchtelingen ‘behandelen’ en direct een dossier bijhouden. Dedalus liet weten dit te zien als een kleine bijdrage in tijden waarbij je niet moet denken maar simpelweg moet doen. Maar ook het bedrijf Enovation heeft geheel vrijblijvend accounts geleverd zodat op een veilige manier de digitale zorg verleend kan worden. Van zulke bijdragen word je natuurlijk hartstikke blij.”

Hectisch en snel kunnen schakelen

Anouk: “Hulp- en zorgverleners zijn over het algemeen doeners. Ook nu laten zij hun veerkracht en aanpassingsvermogen weer zien door snel te schakelen, agenda’s leeg te vegen, mensen vrij te maken en allemaal een stapje harder te lopen. Eigen belang wordt zonder terughoudendheid naar achter geschoven om andere mensen te helpen.” Tamara: “We beleven vrij snel na Corona inderdaad opnieuw een hectische periode. Soms horen we bijvoorbeeld dat een bus met vluchtelingen, waaronder enkele zieken, onderweg is en wordt gevraagd of er snel een huisarts beschikbaar kan zijn. Met de extra beschikbare huisartsen lukt dat tot op heden elke keer weer. Daarnaast weten we er in de loop van de tijd meer structuur in te brengen. Ook zorgen we samen met de betreffende gemeente voor een ruimte annex huisartspraktijkje op de opvanglocatie zodat de huisarts aldaar een spreekuur kan houden. Verder houden we er rekening mee dat mensen die langer in Oekraïne blijven en pas later vluchten en hier komen, door bombardementen en dergelijke meer last zullen hebben van zaken als angst en traumatische ervaringen. Ook houden we rekening met bijvoorbeeld het norovirus en infectieziekten die in Nederland door ons vaccinatieprogramma vrijwel niet meer voorkomen. Op die manier bereiden we ons met partnerorganisaties zo goed mogelijk voor op uiteenlopende scenario’s om de mensen die het al zo moeilijk hebben zo goed mogelijk op te vangen.”