nieuwe crises

BLOG: Behoren effecten COVID-19 tot nieuwe crises?

Vaak wordt er in algemene termen over ‘nieuwe crises’ gesproken. Er wordt gesproken over een combinatie van mens en techniek. Over cascade effecten. Over crises die zich niet aan grenzen houden. Op zich klinkt dat heel boeiend, maar het is vaak zo vaag en niet tastbaar.

COVID-19 brengt hier verandering in. Hoewel een infectieziekte zeker geen nieuwe crisis is, zijn de effecten dat in zekere zin wel.

Cascade effecten

Zo zorgt wereldwijde efficiency, bijvoorbeeld het produceren van producten in één land, direct voor een groot risico als dit land niet meer kan produceren.

Ook het uitvallen van mensen zorgt direct voor risico’s op andere gebieden – cascade effecten. Denk eens aan BRZO-bedrijven waar ervaren mensen werken die al jaren met een systeem omgaan. Wanneer mensen uitvallen wordt gebruik gemaakt van inhuur, of misschien wel minder bezetting. Dit levert uiteindelijk een groter risico op voor incidenten. Dit kan je doortrekken naar allerlei sectoren, van gevangenissen tot aan de zorg. Als werkzaamheden anders worden uitgevoerd, is de kans op fouten nu eenmaal groter.

We zien ook financiële effecten. Wat de wereldwijde onderlinge afhankelijkheid zo goed laat zien. Net als de reisbewegingen die ons als moderne mens kennelijk kwetsbaarder maakt. Wetenschappers zoals Beck, Taleb en anderen benoemden dit al zo vaak. Een vooruitgang in technologie, kunde, (kosten)efficiency hoeft op het gebied van risico-denken niet een verbetering te zijn.

Oplossing voor nieuwe crises

COVID-19 geeft daarmee handen en voeten aan nieuwe crises. De oplossing? Ik denk niet dat we die snel kunnen vinden. We zijn niet gewend om onze welvaart, vrijheid en zoveel andere dingen op te geven voor een stukje veiligheid. Over een tijdje is dit weer over en gaan we waarschijnlijk gewoon weer op dezelfde voet verder. Aan de andere kant, wellicht worden we hierdoor wakker geschud…
Barry Turner schrijft in zijn model over rampen over een ‘precipitating event’. Dit is een trigger event, een event dat ons laat zien hoe kwetsbaar we zijn. Een event waarvan we leren hoe het niet moet èn waardoor we ervoor zorgen dat we veiliger worden. We moeten dan alleen wel zien dat dit zo’n trigger event was. De oplossing zal niet eenvoudig zijn, maar goed laten we beginnen met bewustwording.

Disclaimer

Dit blog is geschreven door Jos Bal (destijds Beleidsadviseur GHOR), omdat ik om ik het leuk vind om af en toe informatie te delen over risico-, crisismanagement en de GHOR. Bovendien vind ik dat we vanuit de Veiligheidsregio, als deskundige op het gebied van crisisbeheersing, onze kennis en ervaring zoveel mogelijk moeten delen. Overigens reflecteert deze blog mijn eigen visie en niet die van de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid of de GHOR.

Gerelateerde artikelen

GHOR Zuid-Holland Zuid
Prof. Kohnstammlaan 10
3312 KL  Dordrecht

GHOR in beweging