Incident transport gevaarlijke stoffen en personenvervoer

Bevindingen op het gebied van zorgcontinuïteit en logistiek

Patiëntenlogistiek

De impact van gevaarlijke stoffen en mogelijke besmette personen heeft gevolgen voor de patiëntenspreiding en vervoerscapaciteit. Ambulances en SEH’s zijn daardoor minder snel weer inzetbaar vanwege het ontsmetten van ambulances en behandellocaties zoals een SEH. Dit geeft druk op de ambulance capaciteit binnen de eigen en andere regio’s vanwege een mogelijke ondersteuningsaanvraag. Het vervoeren van gewonden kan hierdoor langer duren.

Voorraden en logistiek

Wanneer een gifwolk een groot gebied bestrijkt zijn instellingen in het gebied niet bereikbaar.

Mensen kunnen geen gebruik maken van apothekers binnen het gebied wat direct gevolgen heeft voor de logistiek van medicatie. In combinatie met een verhoogde vraag naar medicijnen vanwege gevaarlijke stoffen die door de lucht gaan en meer mensen zich niet lekker voelen, levert dit problemen op voor de verspreiding van medicatie.

Druk op ziekenhuizen

Gevaarlijke stoffen in de lucht houden zich niet aan een vaste incident locatie. Meerdere mensen die niet direct bij het incident betrokken zijn, zullen last ondervinden van giftige stoffen of rook. Deze personen gaan op eigen gelegenheid en niet per ambulance naar het ziekenhuis om geholpen te worden.

Dit geeft naast de slachtoffers die per ambulance vervoerd worden en waarvan aantallen bekend zijn een extra hoeveelheid druk op de ziekenhuiscapaciteit. Aantallen zijn voor deze groep hulpzoekende niet van tevoren in te schatten. Het is immers lastig bepalen hoeveel mensen in het gebied klachten ontwikkelen.

Gewondenspreidingsplan

De meldkamer heeft een goed overzicht van de beschikbare ziekenhuizen buiten het effectgebied. Het sturen van ambulances naar ziekenhuizen die in of vlak naast het effectgebied liggen kan voor logistieke problemen zorgen.

Personeelscapaciteit

Het decontamineren van patiënten in ziekenhuizen is een zorgvuldig en tijdrovender proces waarbij een gering aantal personen per uur ontsmet worden. Vanwege de intensiteit van het proces is er minder personeel beschikbaar voor andere werkzaamheden, zoals reguliere zorg voor patiënten.

Voor GGZ-instellingen en gehandicaptenzorg kan de druk bij personeel juist liggen bij het binnenhouden van cliënten wanneer een instelling binnen het effectgebied ligt. Ouders of familie van cliënten zijn bezorgd en willen hun dierbare uit het risicogebied weghalen. Focus van personeel komt daardoor te liggen bij het opvangen en te woord staan van ouders en familie. Het interne proces van cliënten begeleiden en maatregelen nemen tegen de mogelijke giftige stoffen door bijvoorbeeld ventilatie uit te schakelen wordt hierdoor vertraagt.

Veiligheid eigen personeel

In de gehele witte keten wordt veiligheid van eigen personeel als een belangrijk aandachtspunt gezien.

Uitval van personeel is op de eerste plaatst vervelend voor het betrokken personeel zelf. Zij zijn tijdelijk niet inzetbaar.
Daarnaast is het met de huidige krapte in de zorgsector niet vanzelfsprekend om werk over te nemen. Aan de flexibiliteit van collega’s zitten immers grenzen van wat mogelijk is.

Nafase / nazorg

Voor de zorgcontinuïteit zal in de nafase geen acuut probleem ontstaan. In geval van een giftige stof kunnen er bij de GGD vragen worden gesteld over het veilig gebruik van bijvoorbeeld moestuinen en activiteiten die in de buitenlucht plaatsvinden.

Bevindingen op het gebied van informatiemanagement

De apothekerssector geeft aan afhankelijk te zijn van informatie vanuit de GHOR.

Handelingsperspectieven en coördinatie op bijvoorbeeld het afleveren en uitgifte van medicatie. In welk gebied kan een apotheek niet meer leveren?

De GHOR heeft hierin voor de apothekers een grote rol betreft informatieverstrekking.

Bevindingen op het gebied van communicatie

Ziekenhuizen verwachten van de GHOR-communicatie en informatie over het incident en overkoepelde afstemming over handelingsperspectieven.

Een actueel beeld in LCMS is daarbij helpend.

Bevindingen op het gebied van kennis en ervaring

GGZ-instellingen zijn niet voorbereid op dit scenario. Instellingen zijn erg afhankelijk van instructies van de overheid. Technische kennis over panden en ventilatie (hoe schakel je dit uit?) is cruciaal. Het is niet overal duidelijk of kennis en opleiding hierover voldoende aanwezig is om op adequate wijze te handelen.

In een enkele opleiding zoals bij de RAV wordt aan dit scenario specifiek aandacht geschonken.

Bevindingen op het gebied van risicoperceptie en bewustwording

Een incident met giftige stoffen is binnen de witte keten een scenario wat verder uitgewerkt dient te worden. Gehandicaptenzorg, Apotheken en VVT-instellingen geven aan niet voldoende voorbereidt te zijn op dit scenario en zouden dit graag doorleven om te kijken wat voor gevolgen het heeft.

Ziekenhuizen maken gebruik van hun reguliere plan. Door de ventilatie uit te schakelen, OK’s te laten stoppen en ramen deuren te sluiten met beveiliging bij de ingangen. Hebben ze doorleeft welke maatregelen minimaal nodig zijn.

CONCLUSIE

Bij een incident met giftige stoffen dat zich niet beperkt tot een vaste locatie blijkt dat de druk op personeel van ziekenhuizen en zorginstellingen toeneemt vanwege een grotere toestroom van patiënten en informatiebehoefte. Vervoerbewegingen van zorgpersoneel ondervinden hinder bij hun werkzaamheden. Daarnaast ligt er een vraag naar coördinatie en informatiebehoefte vanuit de zorgketen voor handelingsperspectieven.

Aan te bevelen is om:

  • Binnen de eigen instelling na te gaan wie verantwoordelijk is voor het nemen van maatregelen, zoals het uitschakelen van ventilatiesystemen, het sluiten van ramen en deuren en eventueel andere handelingen die van invloed zijn bij het tegengaan van giftige stoffen binnen de instelling. Ook thuiszorg moet hierbij niet uit het oog verloren worden.
  • Dit incidenttype (giftige stoffen) uit te werken in planvorming, doorleef het scenario en maak samenwerkingsafspraken in de zorgketen over vervoer, uitwijklocaties, mensen en middelen.
  • Communicatieberichten voor te bereiden binnen instellingen om capaciteit van de zorg voor cliënten daardoor te behouden.
  • Afspraken te maken tussen de GHOR en zorgpartners over coördinatie en communicatie als de zorgcontinuïteit in het geding komt.

Terug naar hoofdstuk Methodiek

Klik hier om terug te gaan het hoofdstuk Methodiek en de andere incidenttypes.

Methodiek

GHOR Zuid-Holland Zuid
Prof. Kohnstammlaan 10
3312 KL  Dordrecht

GHOR in beweging